Ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου πίστεψε πως ήταν δυνατόν να αναχαιτιστεί η κατακτητική ορμή των Οθωμανών ως Δεσπότης του Μυστρά, προσπάθησε με τα πενιχρά μέσα που διέθετε να απελευθερώσει βυζαντινά εδάφη. Ως αυτοκράτορας, έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να αποτρέψει την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους. Παρέμεινε μέχρι τέλους στην πρώτη γραμμή, εμψυχώνοντας τους υπερασπιστές και πολεμώντας ο ίδιος. Απέρριψε τόσο την προτροπή των οικείων του να διαφύγει, προκειμένου να οργανώσει από τον Μυστρά την άμυνα έναντι των Τούρκων, όσο και την προσφορά του σουλτάνου να του παραδώσει την Πόλη και να αναγνωριστεί η εξουσία του στο Δεσποτάτο. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεσε πολεμώντας στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού, όταν η Πόλη είχε ήδη κυριευτεί, ξημερώματα της 29ης Μαΐου του 1453.