Από την Αναγέννηση ως τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό μια πλειάδα ελλήνων λογίων εκ Θεσσαλονίκης (: Θ. Γαζής, Μ. Καμαριώτης, Ανδρόνικος Κάλλιστος, Ιωσήφ Θεσσαλονικεύς, Ιω. Θολοίτης, Δαμασκηνός Στουδίτης, κ.ά.) διέπρεψαν στον τομέα τους και σφράγισαν την παιδεία και τις πολιτιστικές εξελίξεις στον ιστορικό χώρο του Ελληνισμού. Ο Αντώνης Σατραζάνης καταγράφει σε μια σύντομη αλλά περιεκτική επισκόπηση τα βασικά βιογραφικά στοιχεία και την δραστηριότητά τους και αξιολογεί με γνώση και επαρκή τεκμηρίωση την προσφορά τους στην διαμόρφωση της πνευματικής φυσιογνωμίας του Έθνους. (από τον πρόλογο του βιβλίου)+