Ο κόσμος της φαντασίας και ο κόσμος της πραγματικότητας. Στο Χρυσό δοχείο ο Χόφμαν προσπαθεί να δείξει τον κόσμο της φαντασίας και της πραγματικότητας στο σημείο τομής και συνάντησής τους. Με αυτό το μοντέρνο ρομαντικό παραμύθι, με την προτίμηση της φόρμας του παραμυθιού, με την εμμονή στη ρομαντική θεματική και με το τόλμημα της μοντέρνας αφηγηματικής τεχνικής του, ο Χόφμαν φαίνεται να κλείνει με νόημα το μάτι στο σύγχρονο αναγνώστη: όσο πιο ποιητικό, τόσο πιο αληθινό (Novalis).