Η φιλοσοφία έχει ως βασικό έρεισμά της τη νόηση, θέλοντας να σχηματίσει μια λογική εικόνα του κόσμου, η οποία να μην αντιβαίνει προς τους νόμους της νόησης. Στην ιστορία της φιλοσοφίας, η έννοια της τελευταίας έχει υποστεί ποικίλες μεταβολές. Μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι αναζητούσε την αλήθεια περί της ουσίας των όντων, πέρα από όσα έδινε η αίσθηση ή η διάνοια, ή και οι δύο μαζί.Μια ανασκόπηση αποτίμηση αυτής της αναζήτησης προσπαθεί να κάνει το παρόν βιβλίο, μέσα στο οποίο, πέρα από τις υποκειμενικές θέσεις, έγιναν επισημάνσεις αντιφάσεων των ίδιων των φιλοσόφων, με τις αναγκαίες παραπομπές στα έργα τους, προς διευκόλυνση του αναγνώστη και τεκμηρίωση των θέσεων του συγγραφέα.