Την τελευταία μέρα του καρναβαλιού του 1862, η Κλοντίν Λερούζ βρίσκεται άγρια δολοφονημένη. Η αναστάτωση στο απομονωμένο σπιτάκι όπου έμενε κάνει τους χωροφύλακες να υποψιαστούν πως έπεσε θύμα ληστείας. Όμως τα χρυσά νομίσματα παραμένουν στο συρτάρι. Τι έψαχνε ο δολοφόνος; Ένας δαιμόνιος γεροντάκος, ερασιτέχνης ντετέκτιβ, ανακαλύπτει κρυμμένες ερωτικές επιστολές ενός πάμπλουτου αριστοκράτη καθώς και την ύπαρξη ενός νόθου κι ενός νόμιμου γιου. Η υπόθεση περιπλέκεται.Ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ εμπνεύστηκε τον Σέρλοκ Χολμς απ' τον επιθεωρητή Λεκόκ του Εμίλ Γκαμποριό (1832-1878)· ο Μορίς Λεμπλάνκ τον Αρσέν Λουπέν, και ο Ζορζ Σιμενόν τον επιθεωρητή Μαιγκρέ. Με την Υπόθεση Λερούζ ξεκινά η ιστορία της γαλλικής αστυνομικής λογοτεχνίας και όχι μόνο: μαζί με τους Φόνους της Οδού Μόργκ του Έντγκαρ Άλαν Πόε άνοιξαν τον δρόμο για όλα τα άλλα αστυνομικά μυθιστορήματα.