Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παιδικόν βίον δεν εγνώρισε. Και διότι δέκα χρονών έμεινεν ορφανός και διότι οι περιστάσεις της ζωής του τον επεχρέωσαν να μεταπηδήση αμέσως από την παιδικήν ηλικίαν εις την εφηβικήν και εν συνεχεία εις την ανδρικήν. Εις ηλικίαν 20 ετών ήτο πλέον έγγαμος. Δεν ημπορούμεν λοιπόν να ομιλούμεν δι' εγγράμματον Κολοκοτρώνην. Αγράμματος παρέμεινε δια βίου, αλλ' όχι αναλφάβητος ή απαίδευτος. Γραφήν και ανάγνωσιν στοιχειώδη έμαθε κοντά εις ένα μοναχόν.Αφηγείται εις την αυτοβιογραφίαν του: «Εις τον καιρό της νεότητος, οπού ημπορούσα να μάθω κάτι τι, σχολεία δεν υπήρχαν μόλις ήσαν μερικά σχολεία, εις τα οποία εμάθαιναν να γράφουν και να διαβάζουν. Οι παλαιοί κοτζαμπασήδες, οπού ήσαν οι πρώτιστοι του τόπου, μόλις ήξευραν να γράφουν το όνομά τους.