Η αθηναϊκή δημοκρατία, στην ολοκληρωμένη της μορφή, λειτούργησε λιγότερο από δύο αιώνες. Η ιδέα της ωστόσο αναγεννάται διαρκώς, προσφέροντας διδάγματα και πρότυπα για προβληματισμό και μίμηση. Το βιβλίο του Δημήτρη Ι. Κυρτάτα Μαθήματα από την αθηναϊκή δημοκρατία περιστρέφεται ιδιαιτέρως γύρω από σημαντικά προβλήματα του πολιτεύματος. Εξετάζει τις απαρχές και την κατάρρευσή του, τη διαπλοκή της πολιτικής με την οικονομία, τη θέση των δούλων και της θρησκείας, με αναφορά στην καταδίκη του Σωκράτη. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται η αντιδιαστολή της άμεσης με την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, που απασχολεί τις σημερινές συζητήσεις για την επικαιρότητα του αθηναϊκού πολιτεύματος.