Ένα κορυφαίο έργο του Σκιαθίτη διηγηματογράφου που 110 χρόνια μετά το θάνατό του εξακολουθεί να κρατά κεντρική θέση στη Λογοτεχνία μας.1865, χρονιά της μεγάλης επιδημίας χολέρας. Ο μοναχογιός της Σκεύως βρίσκεται σ’ ένα από τα καράβια, τα «σπόρκα», που περνούν την καραντίνα τους στο νησάκι Τσουγκριά, απέναντι από τη Σκιάθο. Για να δει και να περιποιηθεί το παιδί της, που το είχε προσβάλει η αρρώστια, η Σκεύω καταφέρνει, ντυμένη αντρικά, να την προσλάβουν «βαρδιάνο» στα καράβια και να πετύχει το σκοπό της.Με κέντρο αυτή την ιστορία ο Παπαδιαμάντης καταφέρνει να μας δώσει έναν πίνακα πλούσιο σε πρόσωπα, σε αντιθέσεις και σε επεισόδια.